DÜNYADA VE TÜRKİYEDE ÇOCUK HAKLARI

BM Çocuk Hakları bildirisinde ; çocukların her türlü istismar, ihmal ve sömürüye karşı korunmasını ve hiçbir ÅŸekilde ticaret konusu olmamasını beyan etmektedir. GeniÅŸ Kapsamda düÅŸünecek olursak çocukların zorla çalıştırılmaması , saÄŸlık,eÄŸitim, ve ahlaki noktalarda yüksek refah seviyesinde bulundurulması gerektiÄŸi belirtilmiÅŸtir. Çocuk hakları, kanunen ve ahlaki yönden tüm dünya çocuklarının sahip olduÄŸu evrensel bir kavramdır.
Günümüzde çocuk hakları ile ilgili olan Uluslararası belge 20 Kasım 1989 tarihinde BirleÅŸmiÅŸ Milletler tarafından kabul edilen ve 193 ülke tarafından onaylanmış olan BirleÅŸmiÅŸ Milletler Çocuk Haklarına Dair SözleÅŸmedir. BirleÅŸmiÅŸ Milletlerin 20 Kasım 1989'da Çocuk Hakları SözleÅŸmesi'ni kabul etmesi nedeniyle 20 kasım "Evrensel Çocuk Günü" olarak ilan edildi ve "Dünya Çocuk Hakları günü" olarak kutlanıyor.
Uluslararası Çalışma Örgütü Çocuk İşçiliÄŸinin Sona Erdirilmesi Uluslararası Programı ( IPEC) kapsamında yapılan bir araÅŸtırmaya göre Milyonlarca çocuk, fiziksel, zihinsel, eÄŸitsel, sosyal, duygusal, ve kültürel geliÅŸimlerine zarar veren ve ulusal yasalarla uluslararası standartlara uygun olmayan koÅŸullarda çalışmaktadır. Dünyada 5-14 yaÅŸ grubunda 250 milyon çalışan çocuk bulunduÄŸu, 12-17 yaÅŸ grubu 283 milyon çocuÄŸun çalıştığı için okula devam edemediÄŸi tahmin edilmektedir. Sayılardan da anlaşılacağı üzere tüm dünyada çocuk hakları ihlalleri çok üst seviyededir. İnsan hakları ihlalleri ile aynı baÄŸlamda deÄŸerlendirilmesi gereken çocuk hakları ihlalleri her ne kadar Uluslararası bir çok sözleÅŸme ve antlaÅŸmaya konu olsa da beklenen baÅŸarının altında kalınmıştır.Çocuk hakları ihlalleri , insan hakları ihlallelerine göre daha ivedi ve etkin bir mücadele edilmesi gereken bir durumdur.
GeliÅŸmekte olan her ülke de olduÄŸu gibi Türkiyede de Çocuk hakları ihlalleri büyük önem arzetmektedir.Nüfus, eÄŸitim düzeyi,ekonomik durum ve sosyal yapı gibi statü farklılıkları çocukları çalışmaya itmiÅŸtir.6-17 yas grubundaki 16,264,000 çocuktan 958,000 çocuk çalısma yasamı içinde yer alıyor. Bu verilere göre 1994 yılında 6-17 yas grubunun yüzde 15.2’si çalısırken, 1999’da bu oran yüzde 10.3’e, 2006’da ise yüzde 5.9’a gerilemis durumdadır. 6-14 yas grubuna bakıldıgında 12,478,000 çocuktan 320,000 çocugun çalıstıgı görülmektedir. Bu veriler Ekim 1999 verileriyle karsılastırıldıgında çalısan çocuk/çag nüfusu oranının yüzde 5.1’den yüzde 2.6’ya geriledigini göstermektedir. 
Türkiye IPEC programı ile ulusarası manada çocuk hakları ihlalleri ile ilgili mücadele hareketini baÅŸlatan 6 ülkeden birisi olmuÅŸtur. Türkiye ILO ile 1996 yılında anlaÅŸma yapmıştır.2001 yıl sonundan bu yana anlaÅŸma 2 yılda bir yenilenmektedir. 
IPEC Çerçevesinde 1992 yılından bu yana gerçekleÅŸtirilen bazı çalışmalara deÄŸinecek olursak;Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde, çocuk iÅŸçiliÄŸiyle ilgili programların koordinasyonu, yeni program fikirleri geliÅŸtirme, çocuk iÅŸçiliÄŸi konusunda seçilmiÅŸ bir grup müfettiÅŸin eÄŸitimi ve mevzuatın iyileÅŸtirilmesinden sorumlu olan bir Çocuk İşçiliÄŸi Birimi kurulmuÅŸtur.Milli EÄŸitim Bakanlığı Çıraklık EÄŸitim Merkezleri öÄŸretmenleri için duyarlılık arttırma çalışmaları yapılmıştır.Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından çocuk iÅŸçiliÄŸi konusundaki önemli istatistikleri toplamak amacıyla ulusal hane halkı araÅŸtırması yapılmış, 6-14 yaÅŸ grubu çocuklar incelenmiÅŸtir. Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu İstanbul’daki üyelerini çocuk iÅŸçiliÄŸi konusunda eÄŸitmiÅŸtir. TESK bünyesinde İşyeri Danışma ve Denetleme Grubu (İDDG) sistemini kurulmuÅŸ, üyeleri çocuk iÅŸçiliÄŸiyle mücadele konusunda eÄŸitilmiÅŸtir.Mesleki EÄŸitim ve Küçük Sanayi Destekleme Vakfı usta eÄŸiticilerinin eÄŸitimini gerçekleÅŸtirmiÅŸ, DoÄŸu Anadolu’daki göçmen çocuklar ve sokakta çalışan çocuklar için eÄŸitim kursları düzenlemiÅŸtir. İnsan Kaynakları Vakfı ilköÄŸretim müfettiÅŸlerini çocuk iÅŸçiliÄŸi konusunda eÄŸitmiÅŸtir. 
IPEC programı çerçevesinde kurulan Ankara BüyükÅŸehir Belediyesi Sokakta Çalışan Çocuklar Merkezi kısa dönemli mesleki eÄŸitim kursları düzenlemiÅŸtir. Emniyet Genel MüdürlüÄŸü Küçükleri Koruma Birimi çocuklara daha iyi hizmet sunmak amacıyla kapasitesini geliÅŸtirmiÅŸtir. BaÅŸbakanlık GAP Bölge Kalkınma İdaresi BaÅŸkanlığı ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ile ortaklaÅŸa yürütülen Diyarbakır sokaklarında çalışan çocuklar merkezi projesi çerçevesinde çalışan çocukların sosyal ve psikolojik geliÅŸimlerine destek saÄŸlama ve aileler ve çeÅŸitli kuruluÅŸlar düzeyinde konuya iliÅŸkin duyarlılık yaratma çalışmaları sürdürülmektedir.DİSK ile ortaklaÅŸa yürütülen proje kapsamında İstanbul, Çorlu ve Denizli'de çocuk iÅŸçiliÄŸiyle mücadele eylem planı oluÅŸturulmuÅŸ, çalışmalar baÅŸlatılmıştır.Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile İzmir'de seçilen meslek dallarında 2003 yılı itibarıyla çocuk iÅŸgücünün sona erdirilmesi projesi baÅŸlatılmıştır. 
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Türkiye’de Çocuk Haklarına Dair SözleÅŸme’sinin (ÇHS) izlenmesi ve yürütülmesinden sorumlu kurumdur.Çocuk Hakları ihlallerine karşı TBMM nin 2009 yılında kullanım açtığı www.cocukhaklari.gov.tr sitesi 0(312) 420 5299 telefon numarası sayesinde çocuklar ve gençler insan hakları ihlallerine karşı doÄŸrudan komite üyelerine ulaÅŸmaları saÄŸlanmaktadır. Projenin kazanımlardan birtanesi Ege bölgesinde bir tane çocuk babasının iÅŸsiz kaldığını ve maddi durumlarının kötü olduÄŸunu bildirmiÅŸ ve SHEÇK(Sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu) bir uzman gönderip ilgili yerde inceleme yapmış aileye maddi destekte bulunulmuÅŸtur. Bu platform da olduÄŸu gibi özel kuruluÅŸlar tarafından da gerçekleÅŸtirilen yardımlar büyük önem arzetmektedir. 
Mustafa Kemal Atatürkün çocuklar ile ilgili ''Çocuklarımızı artık düÅŸüncelerini hiç çekinmeden açıkça ifade etmeye, içten inandıklarını savunmaya, buna karşılık da baÅŸkalarının samimî düÅŸüncelerine saygı beslemeye alıştırmalıyız. Aynı zamanda onların temiz yüreklerinde; yurt, ulus, aile ve yurttaÅŸ sevgisiyle beraber doÄŸruya, iyiye ve güzel ÅŸeylere karşı sevgi ve ilgi uyandırmaya çalışılmalıdır." sözü ile Çocukların nasıl yetiÅŸtirilmesi gerektiÄŸi ve hakları hususunda günümüze ışık tutmaktadır.