Türk Borçlar Kanunu Madde 299'da düzenlenen kira sözleşmesi ile, kiraya veren bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakırken kiracı ise kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlenir.

 

Kiracının yükümlülükleri arasında kiralananı tam bir özenle kullanmak ve sözleşme sonunda aldığı hali ile kiraya verene teslim etmek bulunmaktadır. Nitekim işbu özen yükümlülüğü ve teslim etme borcu, TBK'da sair maddelerle hüküm altına alınmıştır:

 

"MADDE 316- Kiracı, kiralananı, sözleşmeye uygun olarak özenle kullanmak ve

kiralananın bulunduğu taşınmazda oturan kişiler ile komşulara gerekli saygıyı göstermekle

yükümlüdür.

 

MADDE 334- Kiracı kiralananı ne durumda teslim almışsa, kira sözleşmesinin bitiminde

o durumda geri vermekle yükümlüdür. Ancak, kiracı sözleşmeye uygun kullanma dolayısıyla

kiralananda meydana gelen eskimelerden ve bozulmalardan sorumlu değildir."

 

Yargıtay kararlarında da açıklandığı üzere, kiracı özen sorumluluğunu gözeterek kiralananı kullansa dahi kira konusu şeyin kullanıma bağlı olarak eskimesi yahut yıpranması  oldukça normaldir. "Olağan kullanım" olarak addedilen bu halde, kiralananın kullanıldığı süre ve kullanılma amacı önem arz eder. Uzun süreler boyunca kiralananın kullanılması örneğin metal işlerinde atölye olarak kullanılması şüphesiz birtakım bozulma, eskime ve yıpranmaların yaşanmasını da beraberinde getirecektir. Anılan hallerde kiracının bozulma ve eskimelerden sorumlu tutulması hukuka aykırı olup yapılacak her türlü bakım, işletme, onarım ve hasar kiraya veren tarafından karşılanmalıdır. 

 

Davaya konu olayda; davacılar, kiracının sözleşmeye aykırı olarak gayrimenkulde hasar meydana gelmesine neden olduğunu belirterek tespit edilen maddi zararın ve sözleşmede belirtilen cezai şart bedelinin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. 

Davalılar ise taşınmaza herhangi bir zarar verilmediğini belirterek haksız olarak açılan huzurdaki davanın reddedilmesi gerektiğini iddia etmişlerdir. Yapılan yargılama sonucu aşağıdaki gerekçelerle davacının sair temyiz itirazları reddedilerek DAVACI YARARINA BOZULMASINA karar verilmiştir:

 

"...temyiz itirazlarının incelenmesinde; 6098 Sayılı TBK.nun 316. maddesi hükmü uyarınca kiracı kiralananı tam bir özenle kullanmak ve aynı Kanunun 334. maddesi gereğince sözleşme sonunda aldığı hali ile kiralayana teslim etmekle yükümlüdür. Ancak kiracı sözleşmeye uygun kullanma dolayısıyla oluşan eskime ve bozulmalardan sorumlu olmayıp münhasıran kötü kullanım nedeniyle oluşan zarar ve hasardan sorumludur. Davacının kiralananı kullandığı süre ve kullanma amacı gözetildiğinde olağan kullanımdan kaynaklanan yıpranma ve eskimelerin olacağı kuşkusuzdur.

 

O halde mahkemece yapılacak iş, tarafların tüm delillerinin toplanarak, davalı tarafın tespit dosyasına itirazları da değerlendirilmek suretiyle gerektiğinde mahallinde yeniden keşif yapılarak, uzman bilirkişi ya da bilirkişiler aracılığıyla inceleme yapılıp rapor hazırlatılması, zararın hor kullanmadan kaynaklanıp kaynaklanmadığı, tespit edilen kalemlerden normal kullanmadan kaynaklanan yıpranma olup olmadığının belirlenmesi, tahliye tarihindeki rayiç birim fiyatları üzerinden yeniden fiyat değerlendirmesi yapılması, tespit edilen kalemlerden yıpranma payı düşülüp düşülmeyeceği konusunda rapor alınması ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir."

 

 

 

 

" Zararın hor kullanımdan kaynaklanıp kaynaklanmadığının bilirkişi raporu ile tespitinin,

 

Tespit edilen hasar kalemlerinden yıpranma payının düşülüp düşülmeyeceği hakkında rapor alınması,

 

Her bir kira sözleşmesi ve kiralananın cinsi ve durumunun ayrı ayrı değerlendirilmesi,

 

Her bir kiralananın kullanım süresinin her bir kira sözleşmesi uyarınca ayrı ayrı hesaplanması suretiyle yıpranma payının kullanım süresi ile orantılı şekilde  hesap edilerek alacaktan düşülmesi " gerektiğine işaret edilmiştir.